FATWA PEMAKAIAN NIQAB (PURDAH)

Soalan

            : Adakah wajib seseorang perempuan itu memakai niqab (purdah)

Jawapan :

            Anniqab ialah sesuatu yang dibuat niqab oleh seseorang perempuan. Perbezaan di antara hijab dan niqab ialah hijab itu adalah penutup yang umum tetapi niqab ialah yang menutup wajah perempuan itu saja.

Jumhur Fuqaha berpendapat bahawa kesemua jasad perempuan itu adalah aurat kepada lelaki ajnabi melainkan muka dan tapak tangan sahaja. Kerana seseorang perempuan itu sudah semestinya perlu bermuamalat bersama lelaki dan berurusan mengambil dan memberi bersama mereka . Dan dinaqalkan daripada Imam Abu Hanifah bahawa beliau mengatakan harus bagi seseorang perempuan itu menzahirkan kedua telapak kakinya, kerana Allah s.w.t hanya menengah daripada menzahirkan perhiasan tetapi Dia mengecualikan apa yang zahir daripadanya. Sedangkan kedua telapak kaki itu adalah zahir.

Kata al-Qadhi daripada kalangan ulama Hanabilah :

“Haramlah bagi lelaki yang ajnabi melihat kepada perempuan yang ajnabiyyah, selain daripada muka dan dua tapak tangan.”

Jumhur ulama berpegang kepada dalil-dalil al-Quran dan as_sunnah di antaranya

Firman Allah s.w.t:

@è%ur ÏM»uZÏB÷sßJù=Ïj9 z`ôÒàÒøótƒ ô`ÏB £`Ïd̍»|Áö/r& z`ôàxÿøts†ur £`ßgy_rãèù Ÿwur šúïωö7ム£`ßgtFt^ƒÎ— žwÎ) $tB tygsß $yg÷YÏB (

31. Dan Katakanlah kepada perempuan-perempuan Yang beriman supaya menyekat pandangan mereka (daripada memandang Yang haram), dan memelihara kehormatan mereka; dan janganlah mereka memperlihatkan perhiasan tubuh mereka kecuali Yang zahir daripadanya

Celak itu ialah perhiasan muka dan cincin pula ialah perhiasan jari.

Ibnu Katsir telah menyebut ayat ini dan diiringi dengan katanya : “Kata al-Amasy; daripada Said bin Jubair daripada Saidina Ibnu Abbas:

Kata Saidina Ibnu Abbas : Apa yang nyata dari daripada tubuhnya ialah muka, telapak tangannya dan cincin. Diriwayatkan daripada Ibnu Umar, Ikrimah, Said bin Jubair, Abi Sya’tsa , Ad-Dhahhak, Ibrahim An-Nakhai dan selain mereka seumpama makna tafsiran Saidina Ibnu Abbas itu.

Di antara dalil Sunnah ialah:

Diriwayatkan oleh Saidatina Aisyah r.a : “ Sesungguhnya Asma’ binti Abu Bakar telah masuk ke tempat Rasulullah s.a.w dengan pakaian yang nipis, lalu Baginda Rasulullah s.a.w berpaling dari Asma’ dan bersabda : Wahai Asma’ apabila seseorang perempan itu telah sampai peringkat haidh, maka tidak boleh dilihat daripadanya melainkan ini dan ini, sambil Rasulullah s.a.w menunjukkan kepada muka dan kedua tapak tangan Baginda s.aw.(Riwayat Abu Daud dan Al-Baihaqi).

Dan sebuah hadis yang menyebut tntang Rasulullah s.a.w mengingatkan wanita supaya memperbanyakkan bersedekah agar dapat menghidari api neraka. Di dalam hadis itu ada disebutkan : “ Maka berkata seorang wanita yang terbaik dari kalangan mereka, yang tembam pipinya………

Kenapa wahai Rasulullah s.a.w.(Riwayat Ahmad ,Muslim ,Abu Daud , An-Nasai, Ibnu Khuzaimah dan Ad-Darimi)

Perawi hadis ini ialah Saidina Jabir r.a , di dalam hadis ini jelas menunjukkan bahawa wanita itu membuka wajahnya dan si perawi hadis melihat wajah wanita itu.

Orang yang menyalahi pendapat ini mendakwa bahawa hadis-hadis sebegitu dinaaskhkan dengan ayat niqab. Sedangkan tiada dalil yang menunjukkan ia dinasakhkan.

Mereka juga mengambil dalil dengan ayat 59 surah Al-Ahzab

59. Wahai Nabi, suruhlah isteri-isterimu dan anak-anak perempuanmu serta perempuan-perempuan Yang beriman, supaya melabuhkan pakaiannya bagi menutup seluruh tubuhnya (semasa mereka keluar); cara Yang demikian lebih sesuai untuk mereka dikenal (sebagai perempuan Yang baik-baik) maka Dengan itu mereka tidak diganggu. dan (ingatlah) Allah adalah Maha Pengampun, lagi Maha Mengasihani.

Di dalam ayat ini jelas tidak disebutkan supaya menutup muka.

Kata Al-Mirghinani dari kalangan ulama al-Hanafi:

“Badan wanita yang merdeka itu semuanya adalah aurat melainkan muka dan kedua tapak tangannya, kerana sabda Nabi s.a.w : Perempuan itu adalah aurat yang wajib ditutup. Dikecualikan dua anggota itu ((wajah dan tapak tangan) kerana ia sudah terbiasa dan terdedah, berdasarkan ayat surah An-Nur ayat 31.

Kata beliau lagi: “Hadis ini juga nash yang menunjukkan bahawa tapak kaki itu juga adalah aurat.

Dari kalangan ulama Malikiyyah pula , Kata Syeikh Ibnu Khalf al-Baji : “Dan seluruh tubuh wanita itu adalah aurat melainkan wajah dan tapak tangannya.

Kata lagi” Terkadang seseorang wanita itu makan bersama suaminya dan berserta mereka wujud orang lain yang makan bersama ataupun makan bersama mereka saudara mara yang terdekat, sudah tentu seorang lelaki terlihat kepada muka dan tangan perempuan itu. Ini adalah harus, kerana anggota tersebut terdedah ketika makan.”

Syeikh Ibnu Hajar al-Haitami (ulama Mazhab Syafie) telah menaqalkan daripada Qadhi Iyadh; bahawa seseorang wanita tidak wajib menutup wajahnya di jalan umum. Tetapi menutup muka adalah sunnat, dan wajiblah keatas orang lelaki menjaga pandangan mereka daripada wanita ajnabiah sebagaimana yang telah dinyatakan dalam al-Quran.

Permasalahan pakaian itu amat berkait rapat dengan adat sesuatu kaum. Jika dilihat kepada suasana masyarakat di Mesir ,Malaysia, Indonesia dan lain-lain tempat, maka yang lebih sesuai ialah dengan pendapat jumhur ulama. Kerana seseorang wanita yang menutup muka itu dianggap pelik pada zaman moden ini dan boleh menyebabkan ia terpencil dalam golongan tertentu. Adapun dalam suasana masyarakat lain yang bersesuaian dengan Mazhab Hambali seperti di Arab Saudi dan sebilangan kecil negara lain, maka tidak mengapa mereka mengguna pakai mazhab tersebut kerana ia bersesuaian dengan adat mereka dan tidak terikat dengan ukuran keagaman wanita tersebut (kerana pakaian bukanlah ketinggian darjat seseorang itu di sisi Allah). Bahkan telah menjadi adat di sisi mereka (menutup muka), maka tidak mengapa menutup muka(niqab).

Kerana inilah kami lebih cenderung kepada pendapat jumhur ulama(Majoriti), iaitu harus membuka wajah dan dua tapak tangan dan menutup seluruh kawasan yang lain. Jika menutup muka menyebabkan perpecahan atau menjadi tanda perpecahan di antara umat Islam atau menjadi syiar bagi menunjukkan kuat beribadah atau berpegang dengan agama, maka ia terkeluar daripada hukum sunat ataupun harus, kepada hukum bid’ah yang sayyiah(bid’ah yang dicela) Khususnya ia digunakan sepenuhnya pada perkara yang tidak diredhai Allah (menyalahgunakan pakaian)

Wallahuallam.

Fatwa Allamah Syeikh Dr. Ali Jummah (Mufti Mesir)